Francia Márquez urodziła się 1 grudnia 1981 r w Súarez w północnej części departamentu Cauca, na ziemiach wspólnoty afrokolumbijskiej. Ma jedenaścioro rodzeństwa.

Jest matką dwojga dzieci, z których pierwsze urodziła, kiedy miała 16 lat. Pochodzący z Medellin i starszy od niej biologiczny ojciec dziecka pracował w kopalniach w jej mieście. Od Francji dowiedział się, że zostanie ojcem w liście. Następnego dnia wyjechał i nigdy nie wrócił.

Przez całą ciążę Francja musiała pracować w kopalni złota, mimo iż miała wsparcie mamy. Po urodzeniu syna, musiała szybko wrócić do pracy do kopalni, żeby nie umrzeć z głodu.

Doświadczenie w kopalni złota, miejsce, w którym się wychowała i które określiło jej tożsamość zarówno etniczną jak i kobiety, miały wpływ na jej przyszłą działalność jako społecznej liderki.

Obrończyni na rzece Owiec

Francia od 15 roku życia jest aktywistką walczącą o obronę swojego afrokolumbijskiego terytorium.

W latach 1994 – 97 brała udział w procesie oceny wpływu megaprojektu dotyczącego zmiany kierunku rzeki Ovejas (owiec) na tamę Salvajina, na życie (a tym samym na tożsamość etniczną i kulturę) wszystkich członków społeczności w Suárez.

W 2005 roku uczestniczyła w procesie nakładania obowiązku naprawy skutków tamy przez zarządzające przez nie instytucje.

Marsz Turbanów

W 2014 roku zainicjowała ruch, który stał się znany jako Marsz Turbanów (la Marcha de los Turbantes).

Był to ruch prawie stu kobiet, które z La Toma w Cauca przyjechały do Bogoty, domagając się od rządu wycofania tytułów górniczych dotyczących wydobycia złota, które zostały przyznane po brutalnej inwazji paramilitarnej, która praktycznie wypędziła mieszkańców te wsi z ich własnego terytorium.

Francia wraz z innymi społecznymi liderami zdołali powstrzymać nakazy eksmisji i zmusili Trybunał Konstytucyjny do uznania orzeczenia, że La Toma jest terytorium ich przodków. Tytuły górnicze, które zamieniły La Toma w ogromną kopalnię choć nie zostały unieważnione, zostały zawieszone.

Ekologiczy Nobel

Za działania na rzecz La Toma w 2015 roku otrzymała kolumbijską nagrodę w Obronie Praw Człowieka.

W 2018 roku dowiedział się o niej cały świat, kiedy otrzymała Nagrodę Goldmanów, najważniejszą nagrodę w dziedzinie ochrony środowiska, nazywaną również ekologicznym Noblem.

W 2019 r BBC umieściła ją na liście 100 najbardziej wpływowych i inspirujących kobiet na świecie.

Determinacja

Francja postanowiła zostać prawniczką zaraz po tym jak w 2009 r rozpoczął się proces eksmisji ludzi z terytorium La Toma, ponieważ firmy otrzymały tytuły górnicze na eksploatację terenu. Jako lider społeczny zdała sobie sprawę, że nie wiedziała nawet jak uzyskać prawo do składania petycji. Dostała się na Uniwersytet w Cali, który ukończyła z tytułem prawnika w 2020 r.

10 lat zajęło jej skończenie studiów prawniczych. Powodem były finanse. Jeśli nie miała środków na opłacenie płatnych w większości studiów w Kolumbii, nie mogła studiować. W wywiadach Francja wspomina, że czasami wyprowadzali ją z sali wykładowej, bo miała niezapłacony semestr. Raz nie zapłaciła za studia, bo musiała pokryć rachunek za pogrzeb członka rodziny.

Francja w Hawanie

Po Marszu Turbanów, pod koniec 2014 roku została wysiedlona z rodzinnego miasta ze względu na groźby śmierci, jakie otrzymała po prowadzeniu inicjatyw mających na celu zwalczanie nielegalnego górnictwa na tym terytorium.

Jako wysiedlona w wyniku przemocy zbrojnej została zaproszona do podróży na Kubę w celu prowadzenia działań z delegacjami rządowymi Juana Manuela Santosa a Rewolucyjnymi Siłami Zbrojnymi Kolumbii – Armią Ludową (FARC-EP) w ramach kolumbijskiego procesu pokojowego.

W procesie uczestniczyła przy stole rozmów pokojowych w Hawanie, opowiadając o tym, w jaki sposób polityczny i gospodarczy konflikt zbrojny w nieproporcjonalny sposób dotknął społeczności afrokolumbijskie, a zwłaszcza czarnoskóre kobiety. Mówiła także o potrzebie zagwarantowania efektywnego udziału narodów etnicznych w procesie osiągnięcia stabilnego i trwałego pokoju.

Międzynarodowa arena

Francia Marquez brała również aktywny udział w innych, podobnych inicjatywach:

• lipiec 2015 – ochrona liderów społecznych północnej części departamentu Cauca, którzy stale otrzymują groźby śmierci (we wrześniu szwedzka organizacja Diakonia przyznała jej nagrodę dla Rzecznika Praw Obywatelskich),
• kwiecień 2016 – w Szwajcarii omawiała wyzwania procesu pokojowego oraz prawa afro-kolumbijskich i rdzennych ludów etnicznych,
• maj 2016 – w Paryżu uczestniczyła na Forum Górnictwa i Dobrych Praktyk, zorganizowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),
• maj i czerwiec 2016: brała udział w strajku Krajowego Zjazdu Rolniczego, Chłopskiego, Etnicznego i Ludowego (Cumbre Nacional Agraria, Campesina, Étnica y Popular). Obecna przy stole politycznym skupiała się na kwestii ofiar,
  – 2019 – uczestniczyła w forum feministycznym w Europie.

Podczas swoich podróży do Stanów Zjednoczonych, Ekwadoru, Panamy, Meksyku, Kuby, Szwajcarii i Francji uświadamiała międzynarodową społeczność w tematach dotyczących systematycznych naruszeń praw człowieka, którym byli stale poddawani jako naród afrokolumbijski, zwracając także uwagę na opór i walkę aby pozostać na terytoriach afrokolumbijskich przodków. Wypowiadała się także na temat rasizmu w Kolumbii i jak czarne kobiety „są silnie gwałcone, a ich ciała wykorzystywane jako narzędzie wojny”.

„Chcę być prezydentką tego kraju”

W sierpniu 2020 r. jej tweet zawirował kolumbijską sceną polityczną: „Chcę być prezydentką tego kraju” – napisała.

I tak rozpoczęła się podróż, podczas której zbierała podpisy, aby zmierzyć się w konsultacjach koalicji Pacto Histórico z Gustavo Petro i zbierała fundusze na kampanię.

Jej ruch nazywa się „Jestem, ponieważ jesteśmy” (Soy porque somos) i opiera się filozofii Ubuntu, systemie etycznym skupiającym się na związku między ludźmi, solidarności i pomocy bliźniemu.

W marcu 2022 r., podczas wyborów do kolumbijskiego Kongresu, uzyskała ponad 780 000 głosów w konsultacjach w sprawie wyboru kandydata koalicji na prezydenta. Tym samym uzyskała drugi wynik po Gustawie Petro i zajęła trzecie miejsce wśród wszystkich konsultacji na arenie krajowej.

Praktycznie wszystkie kolumbijskie media, jak i Forbes Colombia czy CNN en Español uznały ją za „rewelację wyborczą”.

Afrykańskie desenie zamiast smutnych garsonek

Program polityczny

Jej program polityczny obraca się wokół redystrybucji bogactwa, godności, sprawiedliwości i praw. Chce zatrzymać wojnę i promować inny model ekonomiczny, w którym dominuje życie.

Śledź z nami wybory 2022!