Organizacja pozarządowa zajmująca się prawami człowieka Human Rights Watch (HRW), poinformowała, że partyzanci Armii Wyzwolenia Narodowego (Ejército de Liberación Nacional – ELN), Siły Samoobrony Gaitańskiej (Autodefensas Gaitanistas – AG) i pozostałość Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia – FARC) wprowadziły „brutalne” środki przemocy wobec ludności cywilnej w celu „złagodzenia” panującej w kraju pandemii Covid-19.

W raporcie stwierdzono, że grupy zbrojne grożą ludności cywilnej lub nawet mordują te osoby, które naruszają obowiązkową kwarantannę .

„Nasze dochodzenia wykazały, że grupy zbrojne poinformowały miejscową ludność o wprowadzonych przez siebie przepisach, mających na celu zapobieganiu rozprzestrzeniania się pandemii w co najmniej 11 z 32 departamentów Kolumbii: Arauca, Bolívar, Caquetá, Cauca, Chocó, Córdoba, Guaviare, Huila, Nariño, Norte de Santander i Putumayo ” – wskazuje część raportu organizacji.

W okresie od marca do czerwca 2020 r. HRW przeprowadziło wywiad z 55 osobami w 13 departamentach kolumbijskich, wśród których znaleźli się z lokalni aktywiści społeczni, prokuratorzy, urzędnicy, pracownicy organizacji humanitarnych, policja i sami mieszkańcy.

Śledztwo HRW wykazało, że grupy zbrojne nałożyły godziny policyjne, ograniczenia godzin przemieszczania się, otwierania sklepów i zakazy wjazdu osobom przybywającym z innych obszarów kraju.

Dla przykładu w departamencie Bolívar zauważono, że nielegalne grupy zbrojne na początku kwietnia wydały biuletyn, w którym ogłosiły, że czują się „zmuszone do ofiar w ludziach w celu ratowania życia”, ponieważ ludność „nie przestrzega kwarantanny”.

Broszura wskazuje że mogą być otwarte „tylko spichlerze, apteki i piekarnie” oraz wyjaśnia, że pozostałe osoby muszą przestrzegać kwarantanny w swoich domach.

Środki przymusu narzucone przez grupy partyzanckie utrudniają dodatkowo dostęp do żywności społeczeństwu żyjącemu w ubóstwie, który i tak był już ograniczony ze względu na kwarantannę nakazaną przez rząd.

Aktywista społeczny z Tumaco stwierdził, że z powodu zasad ustanowionych przez grupy partyzanckie ograniczające połowy, mieszkańcy nie mają już ani ryb, ani skorupiaków na sprzedaż.

Sytuacja pogarsza się jednak najbardziej w tych departamentach kraju w momencie, gdy grupy zbrojne jeszcze bardziej zaostrzają środki zapobiegawcze podjęte wcześniej przez rząd kolumbijski.

Na przykład dekrety wydane przez prezydenta Ivana Duque stanowią, że ludzie mogą opuścić swoje domy, nawet jeśli obowiązuje godzina policyjna lub kwarantanna, o ile jest to sytuacja w nagłych wypadkach, jak dostęp do opieki zdrowotnej.

W różnych regionach kraju lokalni przywódcy społeczni wyrazili sprzeciw i potępili działania partyzantów. Na obszarach Nariño, Arauca, Putumayo i Guaviare ELN nie pozwoliło ludziom, w tym chorym, na opuszczenie domów podczas godzin policyjnych przez siebie ustanowionych.

Dyrektor HRW dla obszaru obu Ameryk, José Miguel Vivanco, stwierdził: „Ta brutalna kontrola społeczna odzwierciedla historyczne niepowodzenia państwa w zakresie zapewnienia znaczącej jego obecności na oddalonych obszarach kraju, co nie pozwala mu na ochronę zagrożonej tam społeczności.”